کد مطلب:2773 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:17

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

طلسم چيست؟

در حديث آمده است كه پيامبر (ص) جفر و جامعه را بر امام علي(ع) املا نمود و حضرت آن را نوشت. در اين دو كتاب جميع علوم و احكام ديني آمده است.[6]

جفر در لغت به معناي بزغاله است، چون اين كتاب بر روي پوست بزغاله نوشته شده بود، آن را جفر ناميدند.[7]

جفر از علوم غريبه است و نيز عنوان عمومي كتاب هايي است كه در آن ها از روي دلالت فرضي حروف و اجزاي آن ها كه خود نيز حروف است، در باب حوادث روي دادني در عالم بحث مي كنند.

به موجب روايات مشهور، جفر و جامعه نام دو كتاب از علي ابن ابي طالب است كه در آن دو ، حوادث آيندة جهان تا انقراض عالم به طريقة علم حروف مندرج است. اين دو كتاب بعد از امام علي(ع) به نحو وراثت به امامان بعدي منتقل شدند، و آنان از روي همين كتاب ها حوادث آينده را پيش بيني مي كردند.

به موجب برخي از اقوال، جفر مأخوذ از الواح موسي (ع) بود. گويند: پيامبر (ص) آن را به دست آورد و به علي(ع) سپرد. به موجب برخي روايات پيامبر (ص) مندرجات آن را براي علي (ع) املا نمود و او آنرا نوشت.

گويند: چون آن را بر روي پوست يك جفر ( = بزغاله) كه در احد به دست آمده و به امر پيامبر (ص) ذبح گرديده بود، نوشتند؛ به همين جهت آن را جفر ناميدند.

برخي از مشايخ صوفيه، كتاب هايي دربارة جفر تأليف كردند و احياناً حوادث آينده را پيش گويي نمودند و آن ها را به جفر مذكور منتسب نمودند. اين كار به افسانه شبيه تر است تا به واقعيت. برخي از نويسندگان زمينة گرايش اين افسانه را چنين بيان داشتند: ظاهراً افسانة كتاب جفر براي اميدوار ساختن پيروان آل علي كه در دوران خلفا و مخصوصاً در عهد متوكل سخت مورد آزار بودند، براي ترساندن خلفا ساخته شد، و بعد ها از معناي اصلي خود منحرف شد و چنان كه گفته شد وسيله اي براي پيش گويي حوادث گرديد.[8]

3[6] طريحي، مجمع البحرين، ج 1، ص 379.

3[7] همان.

3[8] ر.ك: مصاحب، دايرهْْ المعارف فارسي، ج 1، ص 742.